Κάποτε το Πάσχα στο χωριό ή στην πόλη μπορούσε να συνδεθεί εύκολα με την εικόνα ενός παιδιού που παρατηρεί από κοντά όλα τα διαδραματιζόμενα έθιμα της εποχής και τα αποθηκεύει με ευχάριστη περιέργεια στη μνήμη του.
Σήμερα, η γιορτή απομακρύνεται δραματικά από την παράδοση και η εμπορευματοποίηση του Πάσχα έχει πιθανότατα επηρεάσει τις προσδοκίες των παιδιών από μια τέτοια γιορτή. Τα χρωματιστά αυγά και οι σοκολατένιοι λαγοί ή και το αντίστροφο, είναι ο βασικός πυρήνας που γιορτάζουμε το Πάσχα στην παιδική αντίληψη.
Πολλά παιδιά δεν γνωρίζουν πράγματι, γιατί γιορτάζουμε το Πάσχα. Απόδειξη αυτού μια παλαιότερη βρετανική έρευνα η οποία αποκαλύπτει πως ένα στα τρία παιδιά πιστεύουν ότι αυτές τις ημέρες γιορτάζουμε τα γενέθλια του γνωστού λαγού που μοιράζει μέσα από το καλάθι του σε κήπους και μυστικές γωνιές σοκολατένια αυγά. Οι ερευνητές ρώτησαν 1000 παιδιά ηλικίας έξι έως δέκα ετών προκειμένου να διαπιστώσουν πόσα από αυτά γνωρίζουν τη θρησκευτική σημασία του Πάσχα. Το 53% ωστόσο, των παιδιών δεν γνώριζαν τίποτε γύρω από τον εορτασμό της Μεγάλης Εβδομάδας.
Ένα στα είκοσι παιδιά απάντησαν μάλιστα πως το Πάσχα γιορτάζουμε τα γενέθλια του Ιησού, ενώ έξι στα δέκα δεν ήξεραν γιατί τα αυγά είναι σύμβολο της συγκεκριμένης γιορτής. Περίπου το ένα τέταρτο των παιδιών πίστευαν ότι το Πάσχα είναι μια επέτειος για την εφεύρεση της σοκολάτας αλλά λιγότερα από τα μισά γνώριζαν ότι αυτή την περίοδο γιορτάζουμε την Ανάσταση του Χριστού. “Το γεγονός ότι υπάρχουν πολλά παιδιά που πιστεύουν ότι το Πάσχα όλος ο κόσμος γιορτάζει τα γενέθλια ενός λαγού σοκάρει, όπως και η άποψη ότι τα αυγά συνδέονται απαραίτητα με τη σοκολάτα”, αναφέρει ένας από τους ειδικούς της έρευνας.
“Τα αυγά σχετίζονται με τη συγκεκριμένη γιορτή καθώς συμβολίζουν την άνοιξη και τη μεταφορική γέννηση μιας νέας ζωής”, η Κυριακή του Πάσχα επίσης συνδέεται με το τέλος της Σαρακοστής”, όπως προσθέτει.
“Όπως φαίνεται όμως, το Πάσχα για τα περισσότερα παιδιά συνδέεται με τα εντυπωσιακά σοκολατένια αυγά και όχι με την πραγματική σημασία της γιορτής. Η έρευνα αποκαλύπτει επίσης, πως μόλις το 37% των παιδιών γνωρίζει ότι ο Χριστός σταυρώθηκε τη Μεγάλη Παρασκευή ενώ το 30% πιστεύει ότι εκείνη τη μέρα γεννήθηκε ο πασχαλινός λαγός.
Ένα στα τρία παιδιά πιστεύουν ότι αυτές τις ημέρες γιορτάζουμε τα γενέθλια του γνωστού λαγού που μοιράζει μέσα από το καλάθι του σε κήπους και μυστικές γωνιές σοκολατένια αυγά”.
Ένα στα τέσσερα παιδιά μάλιστα, δεν γνώριζαν ότι ο Χριστός επάνω στον σταυρό φορούσε στεφάνι από αγκάθια. Παραδόξως, περίπου ένα στα δέκα είχαν σχηματίσει την αντίληψη πως φορούσε ένα βασιλικό στέμμα ενώ το 3% θεωρούσε ότι το στεφάνι ήταν καπέλο ή κράνος! Σχετικά με την παράδοση του Πάσχα, το 20% των συμμετεχόντων δήλωσε πως η κατανάλωση πολύ φαγητού και τα πάρτι είναι ένας κλασικός τρόπος για να φανεί πως το Πάσχα μόλις ξεκίνησε.
Οι ερευνητές μεταξύ άλλων, ανακάλυψαν ότι για το 45% οι πασχαλινές σχολικές διακοπές είναι το καλύτερο πράγμα που συμβαίνει το Πάσχα, ενώ το 25% απλώς ανυπομονεί να έρθει η γιορτή για να φάει όση περισσότερη σοκολάτα γίνεται. Εννιά στα δέκα παιδιά επίσης λαμβάνουν κατά μέσο όρο, πέντε πασχαλινά αυγά ως δώρο από φίλους και συγγενείς, ενώ περισσότερα από τα μισά παιδιά που συμμετείχαν, θεωρούν ότι η αρχή της γιορτής του Πάσχα γίνεται αντιληπτή, διακοσμώντας παντού αυγά.
Γιατί φέρνει όμως ένας λαγός τα πασχαλινά αυγά;
Ο πασχαλινός λαγός παρουσιάζεται με μαγικές ικανότητες και είναι συνήθως ταξιδευτής ταχυδρόμος αλλά και καλό πνεύμα της βλάστησης. Θεωρείται ότι συμβολίζει τη σβελτάδα, την εγρήγορση, την τύχη και τη γονιμότητα. Το λαγουδάκι που στολίζει πολλές παιδικές ζωγραφιές συνδέθηκε αναπόφευκτα με τη γιορτή του Πάσχα καθώς τότε η φύση αναγεννιέται. Στη Γερμανία πιστεύουν ότι ο λαγός έρχεται την Κυριακή του Πάσχα από την εξοχή, φέρνοντας σοκολατένια αυγά για τα παιδιά. Γιατί όμως τα αυγά τα φέρνει ένας λαγός;
Πίσω στον μακρινό Μεσαίωνα, η Μεγάλη Πέμπτη ήταν η τελευταία ημέρα του τρέχοντος οικονομικού έτους. Οι ακτήμονες αγρότες έπρεπε την ημέρα αυτή να αποδώσουν στους γαιοκτήμονες έντοκα το ενοίκιο για τη γη που χρησιμοποιούσαν, κάτι το οποίο γινόταν τις περισσότερες φορές σε είδος, δηλαδή με τρόφιμα. Λόγω της νηστείας που είχε προηγηθεί, μαζεύονταν πάντοτε πολλά αυγά οπότε οι αγρότες είχαν ανακαλύψει έναν ιδιαίτερο τρόπο να τα αξιοποιούν. Τα έβραζαν και πλήρωναν με αυτά τους τόκους!
Μαζί με τα αυγά έδιναν πολλές φορές στους γαιοκτήμονες αφέντες τους και λαγούς τους οποίους είχαν σκοτώσει σε κυνήγι στα χωράφια τους. Από εκεί θεωρείται ότι γεννήθηκε ο συνδυασμός “αυγά και λαγός”, ο οποίος παγιώθηκε με τον καιρό στην ανθρώπινη συνείδηση. Μετά τον 17ο αιώνα, πολλοί γονείς άρχισαν να διηγούνται στα παιδιά πως τα αυγά τα έφερνε ο πασχαλινός λαγός. Για ένα μεγάλο διάστημα ωστόσο, διαδιδόταν πως ο λαγός δεν ήταν ο μοναδικός προμηθευτής αυγών, ισχυροί ανταγωνιστές ήταν οι πελαργοί, οι αλεπούδες και οι γερανοί.
Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο ήρθε η σειρά των σοκολατοποιών να ανακαλύψουν τη μεγαλύτερη χαρά των παιδιών, το ζωάκι με τα μεγάλα αυτιά και τα στρογγυλά μάτια. Την περίοδο του Πάσχα λοιπόν παρήγαγαν μόνο σοκολατένιους λαγούς, φροντίζοντας μέχρι σήμερα τα πασχαλινά αυγά να τα φέρνει φυσικά το αγαπημένο κουνελάκι. Το ζώο με “τα μεγάλα αυτιά και τα στρογγυλά μάτια” δεν στολίζει μόνο μερικές βιτρίνες και ζωγραφιές. Απομυθοποιεί κάθε παλιά εικόνα, κάθε παιδικό όνειρο, προερχόμενο από ένα νοσταλγικό παρελθόν.
