Τα νανουρίσματα είναι ένας από τους καλύτερους τρόπος για να βάλει μια μαμά για ύπνο το μωρό της.. Είναι, όμως, και η πρώτη επαφή του παιδιού με την ποίηση, πολλά είναι εκείνα που εμπεριέχουν στίχους.
Το πρόσωπο που φροντίζει το μωρό (τα παλαιότερα χρόνια συνήθως μητέρα ή γιαγιά), με μόνο μουσικό όργανο τη φωνή, τραγουδούσε το νανούρισμα, λικνίζοντας παράλληλα το μωρό στο ρυθμό του.
Εκτός από τα στερεοτυπικά επαναλαμβανόμενα μοτίβα του στίχου, συχνή είναι η χρήση αργόσυρτων ήχων (π.χ. ωωω, λαλά, εεεε κ.ά), που αφενός δημιουργούν κατάλληλες συνθήκες ύπνου χαλαρώνοντας το μωρό, και αφετέρου δίνουν χρόνο στην μητέρα να αυτοσχεδιάσει ώστε να επιμηκύνει τη διάρκεια του τραγουδιού εφόσον χρειαστεί.
Πολλές φορές τα νανουρίσματα χρησιμοποιούνται για την ανάπτυξη των επικοινωνιακών δεξιοτήτων, ανάδειξη της συναισθηματικής νοημοσύνης, συντήρηση της προσοχής των βρεφών, μετριασμό της διέγερσης των βρεφών και ρύθμιση της συμπεριφοράς τους.
Η ποίηση μπορεί να γίνει ένα αποτελεσματικό εργαλείο στα χέρια του εκπαιδευτικού αλλά και του γονιού, αφού τροφοδοτεί την κατανόηση της γλώσσας και του προφορικού λόγου.
Τα πιο όμορφα νανουρίσματα – ποιήματα
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης, σας χαρίζουμε ποιήματα – νανουρίσματα των πιο σπουδαίων ποιητών, για να τα τραγουδήσετε στα μωρά σας,
Νανούρισμα – Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα (απόδ. Νίκος Γκάτσος)
«Νάνι το παιδί μου, νάνι
Που δεν ήθελε νερό
Τ’ άλογο μας το μεγάλο
Αχ! Καρδούλα μου ποιός ξέρει
Τι να λέει το ποταμάκι στο λιβάδι το χλωρό…»
Κοριτσάκι μου – Γιάννης Ρίτσος
«Κοριτσάκι μου, θέλω να σου φέρω
τα φαναράκια των κρίνων
να σου φέγγουν τον ύπνο σου.
Κοιμήσου,
Να μεγαλώσεις γρήγορα.
Έχεις να κάνεις πολύ δρόμο, κοριτσάκι,
κι έχεις δυο πεδιλάκια μόνο από ουρανό.
Κοιμήσου…»
Νανούρισμα στον γιο μου – Ναζίμ Χικμέτ
«Κοιμήσου, σπλάχνο μου, κοιμήσου, νάνι…
Στον ύπνο σου έρχεται ένα καράβι, κι εσύ στη γέφυρα του καπετάνιου.
Στα δεξιά σου, το κύμα που χτυπιέται, και στα ζερβά σου… Για δες το που σε πολεμάει…
Μα μη σε νοιάζει, γιε μου, μη φοβάσαι! Οι μηχανές δουλεύουνε σαν την καρδιά σου. Το σκαρί γερό και το τιμόνι στα χέρια σου…»
Νάνι του Ρήγα το παιδί – Νίκος Γκάτσος
«Νάνι του ρήγα το παιδί του βασιλιά τ’ αγγόνι νάνι τ’ Απρίλη η πασχαλιά του Μάη το χελιδόνι.
Τριαντάφυλλα τα μάτια σου τα μάγουλά σου κρίνα και τα χεράκια σου κλωνιά στο βλογημένο μήνα.
Κάμε τον ύπνο σύννεφο και τ’ όνειρό σου πάχνη και που τ’ άστρο της αυγής να σ’ ανταμώσει ψάχνει.
Νάνι του ρήγα το παιδί του βασιλιά τ’ αγγόνι νάνι τ’ Απρίλη η πασχαλιά του Μάη το χελιδόνι»
Κοιμήσου καί παρήγγειλα – Παραδοσιακό της Κω
Κοιμήσου καί παρήγγειλα
Στήν Πόλη τα προικιά σου
Στήν Βενετιά τα ρούχα σου
Καί τα χρυσαφικά σου
Ύπνε που παίρνεις τα παιδιά
Πάρε μικρό κι ετούτο
Μικρό μικρό σου τ΄έδωσα
Μεγάλο φέρε μου το
10 λόγοι να διδάξουμε την ποιήση στα παιδιά μας
Παράλληλα, θα απαριθμήσουμε και δέκα λόγους που αξίζει να φέρουμε τα παιδιά σε επαφή με αυτήν την Τέχνη.
1. Η ποίηση μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά να αγαπήσουν την ανάγνωση και την συγγραφική δράση. Η ποίηση μας μετατρέπει σε ενεργητικούς αναγνώστες.
2. Η ποίηση πάντα γεννάει συναισθήματα. Είναι ένα πολύ σημαντικό εργαλείο για την καλλιέργεια της ενσυναίσθησης.
3. Δίνει ερεθίσματα για να κατανοήσουν τα παιδιά τον κόσμο. Ένας στίχος ανοίγει ένα παράθυρο. Με ένα στίχο ξεφυτρώνουν νέες ιδέες.
4. Έχει παιδαγωγική δύναμη, αφού ενεργοποιεί το νοητικό πεδίο.
5. Εμπλουτίζει το λεξιλόγιο των παιδιών, τις γλωσσικές τους δεξιότητες και ενισχύει την ανάπτυξη του λόγου τους.
6. Επιτρέπει στα παιδιά να σχηματίσουν τη δική τους γνώμη και άποψη. Το ποίημα δεν είναι ένας γρίφος που πρέπει να λυθεί. Αντίθετα δίνει ανάσες ελευθερίας στην κρίση και στη σκέψη του παιδιού.
7. Ενισχύει τη φαντασία και αναπτύσσει τη μνήμη. Τα παιδιά βιώνουν τις λέξεις με τρόπο μοναδικό.
8. Βοηθάει τα παιδιά να ξεδιπλώσουν την προσωπικότητά τους και τις δυνατότητές τους.
9.Εισάγει τα παιδιά σε διαφορετικούς κόσμους, συνήθειες, ήθη, έθιμα, γλώσσες, πατρίδες.
10. Η ποίηση, όπως όλες οι τέχνες, είναι πηγή ψυχαγωγίας και χαράς.
Βάζοντας την ποίηση στη ζωή των παιδιών μας το πλέον σίγουρο είναι, ότι αναβαθμίζουμε την αισθητική τους αλλά και την κρίση τους.
