Μπορούν οι σούπερ ήρωες και οι κακοί των κόμικ να βοηθήσουν τα παιδιά, ώστε να ξεπεράσουν τραύματα της παιδικής ηλικίας; Όπως αποκαλύπτει έρευνα, η απάντηση είναι θετική. Στη μελέτη που διεξήχθη από τη Σχολή Νοσηλευτικής του Πανεπιστημίου του Calgary εστίασε στην θεραπεία του παιδικού τραύματος μέσα σπό τον φακό της Marvel και της DC.
Για παράδειγμα, υπάρχει η ιστορία του Πίτερ Πάρκερ, του αγαπημένου Spiderman, τον οποίο μεγάλωσαν οι θείοι του αφότου οι γονείς του πέθαναν και είδε τον θείο του να σκοτώνεται από το χέρι του ίδιου εγκληματία, που αμέλησε να αναγνωρίσει εκείνη την ημέρα. Η ενοχή του τον οδήγησε να γίνει ο Spiderman. Επίσης, υπάρχει και η ιστορία του Τζόκερ, που κακοποιήθηκε βάναυσα από τους γονείς του όταν ήταν μικρός, αλλά και αυτή του Μπρους Γουέιν (Μπάτμαν) που διάλεξε την υπεράσπιση του καλού, παρά τη δολοφονία των γονιών του μπροστά στα μάτια του.
Οι ερευνητές έδωσαν ερωτηματολόγια αναζητώντας απαντήσεις για για διάφορους «καλούς» και «κακούς» από τις ιστορίιες της Marvel και της DC για τις δυσμενείς εμπειρίες της παιδικής ηλικίας (ACEs) που εφαρμόζονται στην κλινική πράξη.
Τα ερωτηματολόγια αυτά επιτρέπουν στους επαγγελματίες ψυχικής υγείας να υπολογίσουν περιστατικά και εμπειρίες της πρώιμης ζωής που μπορεί να εξελιχθούν σε τραύματα, όπως η κακοποίηση ή η παραμέληση.
Τι έδειξε η έρευνα
Όπως αποκάλυψε η έρευνα, οι υψηλότερες βαθμολογίες, γεγονός που υποδηλώνει πιο δύσκολη παιδική ηλικία, δεν αποτέλεσαν καθοριστικούς παράγοντες για την εξέλιξη του χαρακτήρα σε σούπερ ήρωα ή κακό.
Αναλύοντας τα στοιχεία, ενισχύεται η άποψη ότι τα σκορ στις κλίμακες εκτίμησης των δυσμενών εμπειριών του παιδιού δεν αποτελούν προγνωστικούς δείκτες υψηλής ακρίβειας για το πώς θα εξελιχθεί στο μέλλον. Στον αντίποδα, ενδέχεται να υποδείξουν πιθανούς κινδύνους και να φωτίζουν σημεία που επιδέχονται βελτίωσης ώστε οι ανήλικοι να αποφύγουν «σκοτεινές» πτυχές του δρόμου προς την ενηλικίωση.
«Πρόκειται για μια αντισυμβατική προσέγγιση που μπορεί να μας δώσει ευκαιρίες να μιλήσουμε στα παιδιά για θέματα πραγματικά δύσκολα, χρησιμοποιώντας τους χαρακτήρες της Marvel και της DC ως διέξοδο», ανέφερε η η επίκουρη καθηγήτρια στη Σχολή Νοσηλευτικής και εκ των συγγραφέων της μελέτης. Δρ Jennifer Jackson, PhD
«Μια πρόκληση στη θεραπεία προβλημάτων ψυχικής υγείας είναι να βρεθούν τρόποι ώστε να μιλήσουμε για αυτά χωρίς στιγματισμό, συνεπώς μπορεί να βοηθήσει εκατομμύρια μικρούς λάτρεις των ταινιών Marvel και DC. Ουσιαστικά, πρόκειται για μια μέθοδο αντιμετώπισης της παιδικής κακοποίησης και του παιδικού τραύματος χωρίς να φέρνει το παιδί αντιμέτωπο με την αρνητική εμπειρία ή να του δημιουργεί την αίσθηση ότι απειλείται. Μπορεί ακόμη και λειτουργήσει ως έμπνευση. Οι γονείς του Bruce Wayne σκοτώθηκαν αλλά δεν έγινε κακοποιός. Έγινε ο Batman. “Ίσως υπάρχει ελπίδα και για μένα”, θα αναρωτηθούν», σημειώνει.
Όπως επισημαίνει η έρευνα, η χρήση των ερωτηματολογίων ACEs σε χαρακτήρες μυθοπλασίας έχει μια ακόμη βασική χρησιμότητα: την αξιοποίηση παραδειγμάτων από τον κόσμο της Marvel και της DC είναι ένας άλλος τρόπος να υποστηρίξουμε τα παιδιά μέσα από τις τραυματικές τους εμπειρίες, δείχνοντάς τους χαρακτήρες που επέλεξαν το καλό, ακόμη και όταν τα πράγματα ήταν δύσκολα.
Παράλληλα, καταρρίπτει στερεότυπα όπως η πεποίθηση ότι οι «κακοί» στις ταινίες και τα κόμιξ είναι αποτέλεσμα των εμπειριών τους. Ανάμεσα στους 28 χαρακτήρες από 33 ταινίες που μελέτησαν οι ερευνήτριες, μεταξύ των οποίων η Wonder Woman, η Harley Quinn, ο Black Panther, ο Loki κ.α., τα αποτελέσματα διέψευσαν τα προγνωστικά.
Η εν λόγω μελέτη θα μπορέσει να ανοίξει την δρόμο σε ένα προσιτό μονοπάτι, όταν μιλάμε στα παδιά για το τραύμα και την κακοποίηση. «Είναι μία εξαιρετική αφετηρία για να μιλήσουμε στα παιδιά σχετικά με απαιτητικά ζητήματα, όπως το τραύμα της παιδικής ηλικίας. Το να αποτυπώσουμε την εικόνα αυτή μέσα από τον κινηματογραφικό φακό είναι το κλειδί για μένα », ανέφερε μία ακόμη εκ των επικεφαλής της μελέτης, δρ. Julia Wigmore.
«Είμαι λίγο σπασίκλας με τα κόμικ, οπότ πραγματικά διασκέδασα την έρευνα αυτή σε περισσότερο βάθος», κατέληξε.
Η έρευνα δημοσιεύθηκε στο Plos One.