Η βραβευμένη συγγραφέας και εικονογράφος της επιτυχημένης σειράς «Παραμύθια Αλλιώς», του βιβλίου για μαμάδες «Μια καρδιά» και άλλων παιδικών βιβλίων που κυκλοφορούν από τις Εκδόσεις Διόπτρα, Μαρίνα Γιώτη, μας συστήνει στον υπέροχο και χρωματιστό κόσμο των παιδικών βιβλίων και μας αποκαλύπτει τα πάντα για το νέο της βιβλίο «Γέτι- Η δύναμη του ακόμη».
Συνέντευξη στην Ελπίδα Πιτάκη
Ποια ήταν η αφορμή για να αφιερωθείτε στη συγγραφή παιδικών βιβλίων;
Από παιδί αγαπούσα τα παιδικά βιβλία και θαύμαζα συγγραφείς και εικονογράφους. Τα χρώματα, οι εικόνες, οι χαρακτήρες με ενθουσίαζαν. Σπούδασα οπτική επικοινωνία και εικονογράφηση στην Αμερική, και όντας για 15 χρόνια στη διαφήμιση εκπαιδεύτηκα να γράφω μικρές ιστορίες με νόημα και ουσία. Είχα γράψει κάποιες ιστορίες όλα αυτά τα χρόνια, αλλά τις είχα καταχωνιάσει σε κάποιο συρτάρι που συχνά βάζουμε τα όνειρά μας μεγαλώνοντας. Η αφορμή να αναζητήσω εκδοτικό για τις ιστορίες μου ήταν η γέννηση της κόρης μου. Ανακάλυψα διαβάζοντας και βλέποντας στην πράξη ακόμη περισσότερα παιδικά βιβλία, ότι οι ιστορίες μου μπορούσαν να σταθούν εκεί έξω. Έτσι πήρα το θάρρος να κάνω το όνειρό μου πραγματικότητα.
Από πού αντλείτε έμπνευση για τα βιβλία σας; Τα θέματα που διαπραγματεύεστε είναι θέματα που απασχολούν και εσάς την ίδια προσωπικά;
Η έμπνευση ξεκινάει στην περίπτωσή μου πάντα από το θέμα. Διαλέγω θέματα που με απασχολούν και πιστεύω ότι είναι σημαντικά για τη γενιά που μεγαλώνει. Πρώτα αποφασίζω για ποιο θέμα θα ήθελα να μιλήσω στα παιδιά και μετά βρίσκω το όχημα μέσα από το οποίο θα το επικοινωνήσω.
Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι να γράψει κανείς ένα παιδικό βιβλίο και να προσεγγίσει σημαντικές έννοιες κάνοντάς τες κατανοητές σε μικρά παιδιά;
Με την εμπειρία γίνεται όλο και πιο εύκολο. Μαθαίνω και εγώ μέσα από αυτή τη διαδικασία και ανακαλύπτω πράγματα δοκιμάζοντας και προχωρώντας συνεχώς. Διαβάζω πολύ και μιλάω συχνά με εκπαιδευτικούς πριν και μετά την έκδοση κάθε βιβλίου μου. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι η δημιουργία ενός παιδικού βιβλίου είναι κάτι που πρέπει να το παίρνουμε «ελαφρά τη καρδία». Είναι μεγάλη ευθύνη και όσοι πιστεύουν ότι είναι απλά δυο σελίδες Α4 κάνουν μεγάλο λάθος. Κάθε λέξη μετράει και θέλει πολλή μελέτη, ιδέες και προοδευτική σκέψη για να γίνει ένα βιβλίο κλασικό.
Πώς ένα μικρό παιδί μπορεί να κατανοήσει την αλήθεια και τα μηνύματα που κρύβονται πίσω από τα βιβλία σας στην ευαίσθητη ηλικία που βρίσκεται;
Τα παιδιά μπορούν να κατανοήσουν πολύπλοκες έννοιες αν τις εξηγήσουμε με απλά λόγια και σε ένα πλαίσιο που μπορούν να καταλάβουν. Για παράδειγμα στη σειρά Μελισσάκια στα Θρανία μιλάμε για θέματα Αγωγής του Πολίτη και Ανθρώπινα Δικαιώματα, όπως είναι οι εκλογές και η συμμετοχή στα κοινά, ο σεβασμός στις απόψεις των άλλων, η πίστη και η επιστήμη, αλλά σε μια κοινωνία μελισσών. Η σειρά έχει μεγάλη επιτυχία και τα παιδιά μας εκπλήσσουν με τις αντιδράσεις και τον τρόπο σκέψης τους.
Μήπως βιαζόμαστε να «μεγαλώσουμε» τα παιδιά μας, με το να τους μιλάμε από μικρή ηλικία για έννοιες που, ίσως, αφορούν, και θα έπρεπε να αφορούν, περισσότερο τους ενήλικες;
Τα παιδιά σήμερα δέχονται πολλά ερεθίσματα από μικρή ηλικία μέσω των κινητών, της τηλεόρασης και του internet. Μεγαλώνουν γρηγορότερα έτσι και αλλιώς. Θεωρώ ότι ο ρόλος μας ως γονέων είναι η πληροφορία να έρθει πρώτα από εμάς με έναν δομημένο και πιο ορθό τρόπο, απ’ ότι να την πάρουν άναρχα από κάτι που είδαν ή άκουσαν τυχαία. Οι θεμελιώδεις αξίες, όπως είναι η δημοκρατία, η δικαιοσύνη, ο σεβασμός στους άλλους αλλά και στον εαυτό μας και στο περιβάλλον, είναι καλό να βάζουν νωρίς τις βάσεις τους, ώστε όταν έρθει η ώρα, να υπάρχει ανάχωμα ενάντια στη μισαλλοδοξία, το μίσος, τον ρατσισμό, την απαισιοδοξία κ.ά. που δυστυχώς καλλιεργούνται από ένα κομμάτι της κοινωνίας.
Μέσα από τη συγγραφή παιδικών βιβλίων νιώθετε κι εσείς, ακόμη, παιδί;
Ναι, είναι υπέροχος ο χρωματιστός κόσμος των παιδιών και νιώθω τυχερή που μπορώ να ζω καθημερινά μέσα σε αυτόν.
Ως συγγραφέας παιδικών βιβλίων, θεωρείτε ότι και εσείς η ίδια αποτελείτε μέρος της διαπαιδαγώγησης των παιδιών;
Συμβάλλω, αλλά δεν είμαι εκπαιδευτικός. Έχω όμως πολλούς συνεργάτες εκπαιδευτικούς, όπως η Πόλκα Χατζηιωάννου-Σταθοπούλου, η Ελένη Γερουλάνου και η Αγγελική Χαλκιοπούλου, που διασφαλίζουν ότι τα βιβλία μου είναι ορθά και σύγχρονα παιδαγωγικά. Αυτός ίσως είναι ο λόγος που έχουν αγαπηθεί τόσο και από τους εκπαιδευτικούς και χρησιμοποιούνται σε πολλά σχολεία.
Με κάθε βιβλίο σας εξωτερικεύετε, ίσως, μια βαθύτερη ανάγκη για βελτίωση της κοινωνίας μας, η οποία μπορεί να ξεκινήσει σιγά σιγά από τα παιδιά;
Ναι, πιστεύω ότι αν δουλέψουμε με τον εαυτό μας, τα παιδιά μας και τη σχέση μας μαζί τους θα έχουμε έναν καλύτερο κόσμο σε μια γενιά. Είμαι από αυτούς που πιστεύω στην αυτοβελτίωση, στη στήριξη και εκπαίδευση των γονέων από την εγκυμοσύνη μέχρι και την ενηλικίωση. Τα βιβλία φυσικά βοηθούν σε αυτό, αλλά η πολλή δουλειά γίνεται στο σπίτι και στα σχολεία μας. Είναι σημαντικό να δουλεύουμε την ψυχή και τον χαρακτήρα των παιδιών μας, όσο δουλεύουμε τις γνώσεις τους στα μαθηματικά.
Πόσο «βαρύ» είναι το γεγονός ότι οι γονείς εμπιστεύονται τα βιβλία σας για τη διαπαιδαγώγηση των παιδιών τους;
Όπως είπα και πριν, η ευθύνη είναι μεγάλη και τόσο εγώ όσο και οι εκδόσεις Διόπτρα δουλεύουμε πολύ πάνω σε κάθε βιβλίο, ώστε να είμαστε σίγουροι ότι το αποτέλεσμα θα είναι κάτι για το οποίο θα είμαστε περήφανοι. Όταν πλέον το βιβλίο βγει στην αγορά γίνεται κομμάτι όλων μας, αλλάζει και παίρνει περισσότερες διαστάσεις. Τα σχόλια που λαμβάνουμε καθημερινά μας έχουν μέχρι σήμερα δικαιώσει και είμαι πραγματικά ευγνώμων γι’ αυτό.
Πόσο πιο απαιτητικά είναι τα παιδιά, τελικά, ως κοινό σε σχέση με τους ενήλικες;
Τα παιδιά είναι αμείλικτα στην κριτική τους. Αν δεν τους αρέσει κάτι θα το καταλάβεις αμέσως. Δεν κρύβονται. Εμένα αυτό μου αρέσει, με ξεκουράζει. Ανταποκρίνομαι καλύτερα στην αλήθεια των παιδιών, παρά στη συγκαλυμμένη ευγένεια των ενηλίκων. Με κάνουν να γίνομαι καλύτερη. Καταλαβαίνω αμέσως πού έκανα λάθος και αυτό είναι πολύ έντονο στις παρουσιάσεις. Αν κάτι δεν δούλεψε το ξέρεις στην πρώτη παρουσίαση.
Το νέο σας βιβλίο «Γέτι- Η δύναμη του ακόμη» από πού είναι εμπνευσμένο και τι μήνυμα θέλει να περάσει;
To βιβλίο Γέτι- Η δύναμη του ακόμη μιλάει για το Γέτι, τον φανταστικό φίλο του Αγοριού, και γεννήθηκε από τα Αγγλικό «Yet» που σημαίνει ακόμη. Το Γέτι ακολουθεί το Αγόρι παντού, αλλά μπορεί να πει μονάχα μία λέξη… ακόμη. Το Αγόρι ανακαλύπτει ότι αυτή είναι μια μαγική λέξη που, όταν τη χρησιμοποιεί σωστά, το μυαλό του μεγαλώνει και μπορεί να καταφέρει τα πάντα, αρκεί να προσπαθήσει. «Δεν μπορώ να το κάνω… ακόμη», «Δεν έχω φίλους… ακόμη», «Δεν ξέρω την απάντηση… ακόμη!»
Το βιβλίο βασίστηκε σε μια διάλεξη που είχα παρακολουθήσει πριν πέντε χρόνια στο σχολείο της κόρης μου για τη θεωρία της ψυχολόγου Carol Dweck, η οποία, κατά την άποψή μου, αλλάζει τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τη μάθηση και τις ικανότητες των παιδιών μας. Η αποτυχία, την οποία η Dweck βλέπει όχι ως απόδειξη έλλειψης ικανότητας των παιδιών µας, αλλά ως μια ευκαιρία να αναπτύξουν τις ικανότητές τους, γίνεται μέρος της επιτυχίας. Έτσι, όταν δεν καταφέρνουν κάτι, δεν σημαίνει ότι δεν είναι αρκετά έξυπνα ή ικανά, αλλά ότι απλώς χρειάζονται περισσότερη δουλειά. Κάθε αποτυχία είναι μια πρόκληση που θα πρέπει να τα ενεργοποιεί και όχι κάτι για το οποίο θα πρέπει να ντρέπονται. Κάθε φορά που δεν τα καταφέρνουμε είναι μια ευκαιρία να μάθουμε κάτι καινούριο και να προσπαθήσουμε ξανά. Είναι μια τεχνική που βοηθά τα παιδιά μας να γίνουν πιο ανθεκτικά στις δυσκολίες και να συνεχίσουν να εξελίσσονται μια ζωή.
Ακολουθήστε τη Μαρίνα στα Social:
Facebook:
Marina Gioti /Μαρίνα Γιώτη, children’s book author & illustrator
Κλειστή Ομάδα Αναγνωστών Μαρίνας Γιώτη
Instagram: marina_gioti