Η κατάθλιψη ταλαιπωρεί εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, με τα ποσοστά στην χώρα μας να είναι αυξητικά λόγω της οικονομικής κρίσης.
Συχνά μάλιστα δεν ξέρουμε πώς να συμπεριφερθούμε σε κάποιον που πιστεύουμε ότι παρουσιάζει συμπτώματα κατάθλιψης, πόσο μάλλον σε μια μητέρα που μετά από ένα ευτυχές γεγονός, όπως είναι η εγκυμοσύνη, εκδηλώνει σημάδια επιλόχειας κατάθλιψης.
Η επιλόχεια κατάθλιψη σύμφωνα με έρευνες, είναι πιθανό να παρουσιαστεί σε 1 στις 10 γυναίκες μετά τον τοκετό. Κατά την τρίτη με τέταρτη ημέρα μετά την γέννα, μεγάλο ποσοστό γυναικών αρχίζει να νιώθει μία συναισθηματική ένταση που εκφράζεται μέσα από το κλάμα, την «πεσμένη» ψυχολογία και τη θλίψη. Η κατάσταση αυτή, ονομάζεται «μελαγχολία της λοχείας» και συνήθως ξεπερνιέται μετά από δέκα ημέρες. Παρ’ ολ’ αυτά στην περίπτωση της Επιλόχειας Κατάθλιψης, τα συμπτώματα αυτά επιμένουν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Προφανώς δεν είναι τόσο ασυνήθιστο ή σπάνιο, αφού πολλές γυναίκες αγωνίζονται με αυτό, αλλά δεν είναι ακόμα κάτι για το οποίο μιλάμε ανοιχτά. Το ερώτημα είναι βέβαια πώς μπορούμε να βοηθήσουμε τις νέες μανούλες που έρχονται αντιμέτωπες με την κατάθλιψη. Είναι σημαντικό το περιβάλλον να είναι υποστηρικτικό για να αισθάνονται ασφάλεια και αγάπη. Ας μιλήσουμε λοιπόν για μερικές στρατηγικές που μπορεί να αποδειχτούν χρήσιμες σε μια μητέρα που έχει επιλόχεια κατάθλιψη.
Χέρι βοηθείας
Τις πρώτες ημέρες με το μωρό στο σπίτι η οικογένεια και οι φίλοι συνήθως προσφέρονται να βοηθήσουν τους νέους γονείς μέχρι να βρουν τις ισορροπίες τους με το νέο μέλος της οικογένειας. Καμιά φορά όμως ο περίγυρος πιστεύει ότι με αυτόν τον τρόπο ενοχλεί το ζευγάρι ή περιμένουν να περάσουν οι πρώτες σαράντα μέρες και μετά να αρχίσουν τις επισκέψεις. Μια μαμά όμως που βιώνει την επιλόχεια κατάθλιψη βασανίζεται από συναισθήματα θλίψης και μελαγχολίας. Προσφερθείτε λοιπόν να κάνετε τις δουλειές του σπιτιού ή να πάρετε το μωρό από τα χέρια της ώστε να κάνει κάτι για τον εαυτό της. Ακόμα καλύτερα; Ρωτήστε την που ακριβώς χρειάζεται βοήθεια. Μπορεί να θέλει να είναι όλη μέρα με το μωρό στο σπίτι και να την αγχώνει το γεγονός ότι πρέπει να πάει στο σουπερμάρκετ για να αγοράσει πράγματα για το σπίτι. Προσφερθείτε λοιπόν να κάνετε τα ψώνια της εβδομάδας. Μερικές φορές μόνο η προσφορά βοήθειας είναι αυτό που κάνει μια μαμά να αισθανθεί καλύτερα.
Κατανόηση
Διαβάστε τα σχετικά άρθρα για την κατάθλιψη στο Baby.gr και θα καταλάβετε τι συμβαίνει με αυτή τη μητέρα. Δεν της βγαίνουν αυτά τα συναισθήματα θλίψης και στεναχώριας επίτηδες. Δεν είναι κακή μητέρα. Δεν αδιαφορεί για το μωρό της. Φταίνε οι ορμόνες και οι αλλαγές που φέρνει ένα μωρό με αποτέλεσμα ο εγκέφαλος να περιπλέκει την διάθεσή της. Το ταξίδι της μητρότητας είναι υπέροχο αλλά είναι και αγχωτικό παράλληλα. Γι’ αυτό και παρουσιάζονται ορισμένες φορές προβλήματα υγείας.
Η επιλόχεια κατάθλιψη είναι μια πολύπλευρη διαταραχή, οπότε τα ακριβή αίτια δεν είναι ακόμα ξεκάθαρα. Αυτό που είναι ξεκάθαρο είναι ότι οι νέες μητέρες δεν πρέπει να ενοχοποιούν τον εαυτό τους αλλά να απομακρύνουν το αίσθημα ντροπής γύρω από τον τρόπο που νιώθουν.
Το να προσπαθήσετε να κατανοήσετε και να συμπάσχετε με μια μαμά που βιώνει επιλόχεια κατάθλιψη είναι το πιο σημαντικό πράγμα που μπορείτε να κάνετε ως συνεργάτης, φίλος, μέλος της οικογένειας ή συνάδελφος.
Πηγαίνετε μαζί της στον γιατρό
Σας μιλάει ανοιχτά για την κατάθλιψη ή μήπως φοβάται να πάει στον γιατρό ή ακόμα χειρότερα μήπως αγνοεί τα συμπτώματα;
Συνήθως τα συμπτώματα είναι η «πεσμένη» διάθεση κατά τη διάρκεια της ημέρας, η αδυναμία της μητέρας να ικανοποιηθεί με οτιδήποτε, η απώλεια του ενδιαφέροντος για τον εαυτό της και το μωρό της, το κλάμα, ο εκνευρισμός, τα συναισθήματα ενοχής, απόρριψης ή ανεπάρκειας, η αδυναμία συγκέντρωσης, η μειωμένη ενεργητικότητα, οι διαταραχές στον ύπνο, η αυξημένη ή η μειωμένη όρεξη για φαγητό, η μειωμένη σεξουαλική διάθεση, οι σκέψεις να κάνει κακό στον εαυτό της ή στο μωρό της.
Παράλληλα, παρατηρούνται διαταραχές στη συμπεριφορά της, που δεν πρέπει να αγνοούνται. Η σκέψη της διακατέχεται από αρνητισμό και απαισιοδοξία. Νιώθει ανάξια και δυσκολεύεται να αντλήσει ευχαρίστηση από τη ζωή της, ενώ φαντάζεται το μέλλον δυσοίωνο. Αρχίζει έτσι να παραμελεί σιγά σιγά τον εαυτό της και το μωρό.
Εάν λοιπόν παρατηρήσετε οποιοδήποτε από αυτά τα σημάδια στην φίλη, συγγενή, συνάδερφό σας, μην διστάσετε να εκδηλώσετε την ανησυχία σας. Πείτε της ότι δεν είναι μόνη και προσφερθείτε να την συνοδέψετε στον γιατρό.
Κρατήστε το μωρό
Προσφερθείτε να κρατήσετε το μωρό ώστε να πάει η μητέρα μια βόλτα να πάρει λίγο καθαρό αέρα ή να δει μερικούς φίλους. Δεν μπορούν όλοι να προσλάβουν μια μπέιμπι σίτερ και για μια μαμά με επιλόχεια κατάθλιψη αυτή η βοήθεια θα είναι μεγάλη.
Ώρα για ύπνο; Ή μήπως όχι;
Μήπως αυτή η μαμά υποφέρει από αϋπνίες; Πείτε της ότι θα κρατήσετε εσείς το μωρό ώστε να μπορέσει να κοιμηθεί ήσυχα. Αν είστε ο σύντροφός της, αυτό σημαίνει ότι πρέπει να μοιράζεστε τη νυχτερινή «βάρδια.»
Μήπως κοιμάται πάρα πολύ; Οι άνθρωποι που πάσχουν από κατάθλιψη έχουν την τάση να κοιμούνται πολλές ώρες. Αν συμβαίνει κάτι τέτοιο προτείνετε κάτι από τα παρακάτω:
Άσκηση
Πείτε στη νέα μητέρα να ξεκινήσει το γυμναστήριο ή να κάνει μόνη της ασκήσεις όπως το τζόκινγκ που ανεβάζει και τη διάθεση.
Αν αρνείται να πάει μια βόλτα μόνη της ακόμα και για περπάτημα ή στο γυμναστήριο, πηγαίνετε παρέα. Οι άνθρωποι που υποφέρουν από κατάθλιψη συνήθως προτιμούν να κάθονται με τις πυτζάμες τους στο κρεβάτι. Όταν όμως έχουν κάποιον να τους συνοδέψει, δύσκολα θα αρνηθούν.
Ομάδες Στήριξης
Ένα άτομο με κατάθλιψη δύσκολα θα αναλάβει την πρωτοβουλία να γίνει μέλος μια ομάδας υποστήριξης αλλά εσείς ως φίλος, συνεργάτης, ή αγαπημένο πρόσωπο, μπορείτε να το κάνετε! Βρείτε με μια αναζήτηση στο διαδίκτυο ομάδες υποστήριξης και μάθετε τις σχετικές λεπτομέρειες. Οι συναντήσεις συνήθως πραγματοποιούνται μια φορά την εβδομάδα από εκπαιδευμένους συντονιστές και οι συμμετέχοντες μοιράζονται τις εμπειρίες τους, τα προσωπικά τους συναισθήματα, την ενημέρωση που έχει ο καθένας και τις στρατηγικές που έχουν αναπτύξει προκειμένου να αντιμετωπίζουν την κατάθλιψη.