Σχεδόν κανείς δεν έχει μνήμες από την πολύ πρώιμη παιδική ηλικία αλλά δεν είναι επειδή δεν διατηρούμε πληροφορίες ως παιδιά.
Αντίθετα, νέα μελέτη δείχνει ότι ενδεχομένως αυτό συμβαίνει επειδή εκείνη την εποχή δημιουργούνται νέοι νευρώνες στον ιππόκαμπο του εγκεφάλου – περιοχή του εγκεφάλου που εμπλέκεται στον σχηματισμό της μνήμης- οι οποίοι εκτοπίζουν παλιές αναμνήσεις.
Είναι προφανές ότι τα μικρά παιδιά και τα μωρά θυμούνται γεγονότα όπως ποιοι είναι οι γονείς τους ή ότι πρέπει να λένε «παρακαλώ» για να φάνε γλυκό. Αυτή ονομάζεται «σημασιολογική μνήμη». Ωστόσο κάπου μεταξύ της ηλικίας 2 – 4 ετών, τα παιδιά στερούνται την «επεισοδιακή μνήμη», δηλαδή τις αναμνήσεις που αφορούν σε λεπτομέρειες γεγονότων.
Γιατί οι αναμνήσεις διαγράφονται;
Αναμνήσεις στα βρέφη ενδέχεται να διαγράφονται από την γένεση νέων κυττέρων του εγκεφάλου, σύμφωνα με έρευνα σε τρωκτικά, δίνοντας απάντηση σε μια ερώτηση που βασανίζει την ανθρωπότητα εδώ και αιώνες.
Οι συγγραφείς της μελέτης «κάνουν μια πολύ ενδιαφέρουσα και συναρπαστική ανακάλυψη», επισημαίνει ο νευρολόγος και ψυχίατρος Thomas Insel, διευθυντής του Εθνικού Ινστιτούτου Ψυχικής Υγείας στο Μέριλαντ των ΗΠΑ.
Περισσότερα από 100 χρόνια πριν, ο Φρόυντ θεώρησε ότι η τάση των ανθρώπων να ξεχνούν τα πρώτα χρόνια τους, πράγμα που ονομάστηκε βρεφική αμνησία, θα μπορούσε να έχει μια ψυχοσεξουαλική προέλευση.Οι επιστήμονες αργότερα σκέφτηκαν ότι οι μνήμες θα μπορούσαν να είναι ριζωμένες στη γλώσσα, γιατί τα παιδιά συνήθως αρχίζουν να έχουν μνήμες περίπου στην ηλικία που ξεκινούν να μιλούν, όπως επισημαίνει μία από τους συγγραφείς της έρευνας, η Sheena Josselyn του Hospital for Sick Children στο Τορόντο.
Η ίδια μαζί με τον σύντροφό της, Paul Frankland και τους συναδέλφους τους διεξάγοντας πειράματα σε ποντίκια, κατέληξαν σε ένα σημαντικό συμπέρασμα σχετικά με την νευρογένεση στον ιππόκαμπο:
Η ανάπτυξη νέων νευρώνων όχι μόνο δεν σημαίνει την δημιουργία νέων αναμνήσεων, όπως πίστευαν μέχρι τώρα οι επιστήμονες, αλλά είναι πολύ πιθανό να διαγράφουν παλιές.
Υπάρχει λόγος που συμβαίνει αυτό;
«Ίσως το να ξεχνάς να μην είναι κάτι κακό», υποστηρίζει η Josselyn. «Ίσως είναι καλό να ξεσκαρτάρονται κάποιες μνήμες και να ξεχνιούνται κάποια πράγματα που δεν είναι τόσο σημαντικά».
Ο ιππόκαμπος είναι κάτι σαν έναν υπολογιστή γεμάτο αρχεία, επισημαίνει ο επιστήμονας, Richard Morris από το Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου. «Κάθε τόσο όλοι καθόμαστε και κάνουμε μια γενική καθαριότητα», λέει και προσθέτει: «Ίσως αυτό κάνει και νευρογένεση. Αποτελεί το σύστημα καθαρισμού του ιππόκαμπου».