Μία κοινή επωδός -προειδοποίηση περισσότερο- προς τις εγκύους είναι η εξής: Ο τοκετός σε καταδικάζει σε ένα «σπασμένο» πυελικό έδαφος.
Ωστόσο, τα νέα δεν είναι και τόσο δυσάρεστα. Απλώς το πυελικό έδαφος αποτελείται από μία ομάδα μυών και χρειάζονται άσκηση.
Μπορεί να υπάρχουν πολλές «θυσίες» του γυναικείου σώματος για να φέρει εις πέρας μία εγκυμοσύνη και να γεννηθεί το μωρό. Και ορισμένες φορές, λόγω της εγκυμοσύνης, ενα τραύμα σχετικό με τη γέννηση ή αλλες συνθήκες, τα αποτελέσματα παραμένουν και πέρα από τη φάση μετά τον τοκετό.
Ίσως κι εφ΄όρου ζωής. Παρ’όλα αυτά, για τους πιο ήπιους φυσιολογικούς τοκετούς και καισαρικές, η ιδέα, ότι κάθε φορά που θα γελάς ή θα βήχεις, θα σου φεύγουν ούρα για πάντα, ανήκει στη σφαίρα του μύθου. Δεν θα συμβαίνει αυτό, ούτε θα χρειάζεται να κάνετε εξειδικευμένη θεραπεία για το πυελικό σας έδαφος για μία ζωή. Το πυελικό διάφραγμα είναι όπως κάθε άλλος μυς του σώματος.
Αφήστε οποιουδήποτε είδους αποστροφή όπως Στο παρελθόν σχετικά με τον κόλπο και αντιληφθείτε, ότι αντιδρά, ανακάμπτει και αξίζει την προσοχή σου και τη φροντίδα σου, όπως οι τρικέφαλοι ή τα γόνατά σου.
Το πυελικό έδαφος είναι ένα πολύ σημαντικό κομμάτι του σώματος, ιδιαιτέρως για τις γυναίκες και η κάθε μία θα έπρεπε να το γνωρίζει, προτού μείνει έγκυος.
Τι ακριβώς είναι το πυελικό έδαφος
Πρόκειται για μία ομάδα μυών, που βρίσκεται στην περιοχή του περινέου και συνδέει την ουροδόχο κύστη, την ουρήθρα, τον κόλπο, τον πρωκτό και το ορθό. Η ουροδόχος κύστη, τα έντερα και η μήτρα στηρίζονται σε αυτό και οι μύες του πυελικού έδαφους διασταυρώνονται από το ηβικό οστό μέχρι τον κόκκυγα.
Μπορεί να κινείται πάνω κάτω, να ελεγχει το άνοιγμα και το κλείσιμο της ουρήθρας, του κόλπου και του πρωκτού, ενώ περιλαμβάνει ένα πλούσιο δίκτυο συνδετικού ιστού και περιτονίας. Με άλλα λόγια αυτό που κάνεις είναι να ενεργοποιείς την πύελό σου κατά την ούρηση, την αφόδευση, το σεξ, τον οργασμό, να σηκωθείς, να καθίσεις, να γυμναστείς. Σχεδόν για τα πάντα. Και επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από το βάρος της εγκυμοσύνης και το τραύμα του φυσιολογικού τοκετού (ή από τις ωθήσεις πριν από μία μη προγραμματισμένη καισαρική τομή), καθώς τεντώνεται, επιμηκύνεται και βιώνει μία ελαφριά βλάβη στους ιστούς. Ας δούμε αναλυτικά τι χρειάζεται να γνωρίζετεγια το πυελικό έδαφος:
Η ακράτεια μετά τον τοκετό είναι φυσιολογική, αλλά για λίγο
Δεδομένης της διαδρομής, που έχει κάνει το πυελικό έδαφος με την εγκυμοσύνη και τον τοκετό, μετά τη γέννα θα είναι αδύναμο. Εξαιτίας αυτού, μπορεί να έχετε μία μικρή ακράτεια, όταν γελάτε ή βήχετε, για περίπου 6 εβδομάδες μετά τη γέννα. Εάν έχετε βιώσει τραύμα ή είχατε ρήξη 3 ή 4 βαθμών, μπορεί να σας πάρει και τρεις μήνες η επούλωση μετά τον τοκετό. Η ακράτεια μετά τον τοκετό είναι πιο συχνή, εάν έχετε αντιμετωπίσει κάτι αντίστοιχο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Οι περισσότερες γυναίκες βλέπουν την επούλωση στους ιστούς να συντελείται μέσα σε τρεις μήνες.
Ωστόσο, αν αυτή η ακράτεια διαρκέσει περισσότερο, μην ανησυχήσετε. Στην πραγματικότητα, το 31% των γυναικών που γέννησαν αντιμετώπισαν ακράτεια μέχρι και 6 μήνες μετά τον τοκετό.
Οι παράγοντες κινδύνου για την ακράτεια ούρων μετά τον τοκετό:
- φυσιολογικός τοκετός
- μεγάλο μωρό
- ακράτεια κατά την εγκυμοσύνη
- κάπινισμα
- επεμβατκός φυσιολογικός τοκετός, πχ με τη χρήση λαβίδας
Πολύ σπάνια είναι πολύ χαλαρός μετά τον τοκετό
Οι μύες του πυελικού εδάφους επιμηκύνονται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και τεντώνονται κατά τη γέννα. Αποτέλεσμα αυτού είναι να σφίγγονται. Οι εκτεταμένες ωθήσεις, η ρήξη, τα ράμματα ή μία περινεοτομή μπορούν να αυξήσουν την ένταση με επιπλέον φλεγμονή και πίεση στην περιοχή.
Ο πόνος στο περίνεο είναι κοινός, αλλά όχι πάντα Οk
Το περίνεο είναι η περιοχή του σώματος μεταξύ του πρωκτού και του κόλπου. Αυτή η περιοχή αντιμετωπίζει πολλές αλλαγές και τραύματα κατά την εγκυμοσύνη και τον τοκετό. Υπάρχουν διάφοροι τύποι περινεϊκού πόνου που βιώνει μία γυναίκα σε αυτές τις δύο φάσεις της ζωής της και δεν είναι ασύνηθες μία έγκυος να πονά σε αυτήν την περιοχή εκείνους τους μήνες.
Το 77% των εγκύων αναφέρει πόνους στη μέση και το 74% πυελικό πόνο. Μετά τον τοκετό, τα ποσοστά αυτά πέφτουν λίγο. 52% των εγκύων πονούν στη μέση μετά τον τοκετό και το 41% στην πύελο. Η αύξηση του βάρους, οι αλλαγές στη στάση του σώματος και οι ορμονικές αλλαγές μπορούν να αυξήσουν τον πόνο, ειδιάκά στη μέση και το περίνεο. Ένας πόνος που διαρκεί περισσότερο από 24 ώρες σε μία εγκυμοσύνη – ακόμη κι αν οφείλεται σε μία συγκεκριμένη κίνηση- δεν μπορεί να αγνοηθεί και χρειάζεται προσοχή. Όμως, οποιοσδήποτε ξαφνικός πόνος στην εγκυμοσύνη ή μετά τον τοκετό απαιτεί άμεσα ιατρική παρακολούθηση. Αν, μάλιστα, συνοδεύεται από πυρετό ή εμετούς αποτελεί ένδειξη συναγερμού.
Οι ασκήσεις Kegel δεν είναι πανάκεια
Προς μεγάλη έκπληξη πολλών οι ασκήσεις Kegel δεν αποτελούν τη μαγική λύση. Στην πραγματικότητα ενδέχεται να κάνουν και περισσότερη ζημιά παρά καλό, ειδικότερα αν είναι ο μόνος τρόπος να ενεργοποιείς το πυελικό σου έδαφος. Για παράδειγμα, αν έχεις σφιγμένους τετρακεφάλους, θα συνεχίσεις να τους τεντώνεις; Όχι. Κάτι τέτοιο συμβαίνει και με το πυελικό έδαφος.
Το σεξ δεν πονά μετά την ανάρρωση
Μόνο με κάποια ζητήματα που σχετίζονται με την εγκυμοσύνη μπορεί να έχουν αντίκτυπο στην σεξουαλική ζωή μετά τον τοκετό. Κι αυτά είναι:
- Τραύμα κατά την γέννα
- Ρήξη
- Επισιοτομή
- Δυσλειτουργία του πυελικού εδάφους
- Επεμβατκός φυσιολογικός τοκετός, πχ με τη χρήση λαβίδας
Η ανάρρωση από τη ρήξη ή την επισιοτομή συνήθως διαρκεί 6 εβδομάδες, αλλά μπορεί να κρατήσει και περίπου 3-6 μήνες. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, το σεξ μπορεί να είναι άβολο ή επώδυνο. Ωστόσο, μία σειρά από άλλα ζητήματα μπορεί να επιφέρουν χαμηλή σεξουαλική διέγερση ή πόνο και να μην έχουν καμία σχέση με τη σωματική καταπόνηση από την εγκυμοσύνη και τον τοκετό.
Τα πιο συχνά προβλήματα στη σεξουαλική ζωή μετά τον τοκετό είναι:
- Οι ορμονικές αλλαγές στον κόλπο ειδικά κατά τον θηλασμό
- Έλλειψη ύπνου
- Προσαρμογή στη ζωή με το μωρό
- Προβλήματα στη σχέση με τον σύντροφο
- Επιλόχειος κατάθλιψη
Τα «αθόρυβα» προειδοποιητικά σημάδια
Η ζημιά στο πυελικό έδαφος ή αδυναμία των μυών του δεν εμφανίζονται με τον ίδιο τρόπο. Μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις ενδέχεται να δείτε κήλη ή πρόπτωση μήτρας. Περίπου έξι εβδομάδες μετά τον τοκετό κλείστε ένα ραντεβού με τον γιατρό σας. Εάν έχετε κάποιο από τα παρακάτω συμτώματα, οφείλετε να τα αναφέρετε:
- Αίσθημα βάρους στην περινεϊκή περιοχή
- Πίεση στο ίδιο σημείο
- Αίσθηση εμποδίου όταν κάθεστε κάπου
- Ακράτεια και μετά την ούρηση
- Επίμονη ακράτεια
- Δυσκολία στην ούρηση
- Δυσκολία στην κινητικότητα του εντέρου
Η θεραπεία θα πρέπει να είναι φυσική και όχι επεμβατική
Ένας φυσικοθεραπευτής του πυελικού εδάφους θα πραγματοποιήσει μια διεξοδική αξιολόγηση για τη δύναμη, την ευλυγισία και το συντονισμό των μυών του πυελικού εδάφους. Μπορεί να χρησιμοποιήσει διάφορες τεχνικές, συμπεριλαμβανομένων εσωτερικών εξετάσεων (με τη συγκατάθεση του ασθενούς), για να αξιολογήσει τη λειτουργία του πυελικού εδάφους.
Στη συνέχεια ένας φυσικοθεραπευτής πυελικού εδάφους είναι αυτός που θα σας βοηθήσει στη θεραπεία.
Με βάση την αξιολόγηση, ο φυσικοθεραπευτής θα αναπτύξει ένα εξατομικευμένο σχέδιο θεραπείας. Η θεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει ασκήσεις για την ενίσχυση ή χαλάρωση των μυών του πυελικού εδάφους, βιοανάδραση και άλλες τεχνικές.
