Όταν έρχεται στον κόσμο ένα μωρό, υπάρχουν πολλοί μύθοι και παρανοήσεις σχετικά με το χρώμα των ματιών του. Όμως, η πραγματικότητα είναι κάπως περίπλοκη. Μπορεί να έχετε ακούσει τους παλιότερους να λένε, ότι όλα τα μωρά γεννιούνται με μπλε μάτια, αλλά αυτό δεν είναι εξ ολοκλήρου αλήθεια Το χρώμα των ματιών μερικών μωρών παραμένουν ίδια από την ώρα που θα γεννηθούν, ενώ άλλα γεννιούνται με ενα συγκεκριμένο χρώμα, που στο πέρασμα των μηνών σταδιακά μεταβάλλεται.
Τι λένε, ωστόσο, οι ειδικοί για το πώς τα μάτια των μωρών παίρνουν το χρώμα τους και γιατί ορισμένα γεννιούντα με μπλε μάτια και στην πορεία αλλάζουν. Ειδικοί οφθαλμίατροι επισημαίνουν, ότι το χρώμα των ματιών είναι το χρώμα της ίριδας του ενός. Είναι μία φυσική διαδικασία, που καθορίζεται από διάφορους παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων και γενετικών. Τα μάτια μπορεί να είναι ανοιχτά γαλάζια, για παράδειγμα, στο χρώμα του lapis ή του aquamarine.
Στον άνθρωπο, το χρώμα της ίριδας ποικίλλει από ανοιχτό καφέ έως μαύρο, ανάλογα με τη συγκέντρωση μελανίνης στο χρωματικό επιθήλιο της ίριδας (που βρίσκεται στο πίσω μέρος της), την περιεκτικότητα σε μελανίνη στο στρώμα ίριδας (που βρίσκεται στο μπροστινό μέρος της) και την κυτταρική πυκνότητα του στρώματος. Το πιο σύνηθες χρώμα ματιών είναι το καστανό.
Υπάρχου 6 κατηγορίες χρώματος ματιών από το πιο ανοιχτό ως το πιο σκούρο και αυτά είναι τα εξής:
- Κεχριμπαρένιο
- Μπλε
- Πράσινο
- Ανοιχτό καστανό
- Γκρι
- Καφέ
Πιο σπάνια ορισμένες ίριδες ανθρώπων που έχουν λίγη ή καθόλου μελανίνη μπορεί να έχουν χρώμα κόκκινο, ροζ ή βιολετί, όπως η Ελίζαμπεθ Τέιλορ.
Πώς καθορίζεται το χρώμα των ματιών
Σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Οφθαλμολογίας, το χρώμα των ματιών μας είναι τόσο μοναδικό, όσο τα δακτυλικά μας αποτυπώματα και δεν είναι απαραίτητο να προέρχονται αποκλειστικά από τους γονείς μας. Όπως εξηγεί η Ακαδημία, αν και το μωρό φέρει ένα γενετικό αποτύπωμα και από τους δύο γονείς, δεν σημαίνει, ότι μπορούν να προβλέψουν με ακρίβεια το χρώμα των ματιών του.
Επί σειρά ετών, οι επιστήμονες έχουν μελετήσει τα μπλε, τα καφέ και τα πράσινα μάτια, προκειμένου να διαπιστώσουν πώς αυτά τα χρώματα περνούν μέσα από ένα γενεαλογικό δέντρο, αλλά δεν έχει εξηγηθεί σε μεγάλο βαθμό πώς ένα μωρό μπορεί να έχει γαλάζια μάτια, αν και οι δύο γονείς έχουν καφέ. Κι αυτό συμβαίνει, επειδή ίσως δεν έχει να κάνει τόσο με το χρώμα των ματιών του γονέα, αλλά με τη μελανίνη.
«Το χρώμα καθορίζεται από η συνολική ποσότητα της μελανίνης που παράγουν τα μελανοκύτταρα στο σώμα. Για παράδειγμα, άνθρωποι με πιο σκούρο δέρμα τυπικά έχουν καστανά ή σκουρόχρωμα μάτια. Επίσης, βασίζεται και στην ποσότητα της καφέ χρωστικής μέσα στην ίριδα. Τα πιο ανοιχτόχρωμα μάτια, όπως τα μπλε, τα πράσινα ή τα ανοιχτά καστανά έχουν λιγότερη ποσότητα καφέ χρωστικής. Υπάρχουν πολλές παραλλαγές στην ποσότητα της μελανίνης και για αυτό το κάθε χρώμα ματιών είναι μοναδικό», λένε οι ειδικοί της Ακαδημίας.
Τελικά με τι χρώμα ματιών γεννιούνται τα μωρά;
Εάν το χρώμα των ματιών εξαρτάται από το πόση μελανίνη υπάρχει στην ίριδδα, γιατί τα περισσότερα μωρά μοιάζουν να γεννιούνται με μπλε μάτια και μέσα σε λίγες εβδομάδες ή μήνες αυτό αλλάζει;
Όπως επισημαίνουν οι οφθαλμίατροι, τα κύτταρα που καθορίζουν το χρώμα των ματιών προέρχονται από τα κύτταρα της νευρικής ακρολοφίας και μεταναστεύουν στην ίριδα αργότερα στην κύηση και μετά τον τοκετό. Συνεπώς, αυτό σημαίνει, ότι τα κύτταρα του χρώματος των ματιών χρειάζονται έξι με εννέα μήνες για να φτάσουν στον προορισμό τους. Αυτή η «μεταναστευτική» διαδιακασία λέγεται, ότι ελέγχεται από το συμπαθητικό νευρικό σύστημα.
Ερευνητες ανακάλυψαν αυτήν την απίστευτη διαδικασία το 1993, όταν χρησιμοποίησαν ένα μικροσκόπιο ηλεκτρονίων, προκειμένου να μελετήσουν τα μάτια ενός ασθενή με Σύνδρομο Horner, που άλλαξε το χρώμα των ματιών του από καφέ σε μπλε.
Η σταδιακή αλλαγή, λοιπόν, στο χρώμα των ματιών είναι πιθανό να συνδέεται με τον μύθο, ότι όλα τα μωρά γεννιούνται με μπλε μάτια, η αλήθεια είναι, όμως, ότι τα μωρά έχουν ένα χρώμα ματιών που θα τα συνοδεύει σε όλη τους τη ζωή, αλλά σε κάποια χρειάζεται περισσότερος χρόνος για να γίνει πλήρως εμφανές αυτό το χρώμα.
Θα αλλάξουν χρώμα τα μάτια του μωρού μου; Σύμφωνα με έρευνες, περίπου το 10-20% των μωρών υφίσταται αλλαγές στο χρώμα των ματιών του. Εάν το μωρό σας γεννηθεί με μπλε μάτια, ενώ και οι δύο έχετε καφέ, πολύ πιθανό να είναι ένα κόλπο της φύσης. Μην ανησυχήσετε βέβαια, αφού χρειάζεται τουλάχιστον έξι μήνες για να πάρουν το κανονικό τους χρώμα.
Το να ονειρεύεστε τι χρώμα μάτια μπορεί να έχει το μωρό σας είναι μεν διασκεδαστικό, αλλά είναι δύσκολο να προβλεφθεί. Κι ενώ η επιστήμη ακόμη ανακαλύπτει μηχανισμούς λειτουργίας του χρώματος των ματιών, αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι αυτό εξαρτάται από παράγοντες, όπως γονίδια και το πόση μελανίνη έχει κληρονομήσει από τους γονείς, καθώς και το γεγονός, ότι το χρώμα των ματιών αλλάζει τους πρώτους έξι μήνες της ζωής.
Πηγή: parents.com
